Duyuru 2025/28
Ankara, 07.05.2025
BARO BAŞKANLIĞI
………………………
DUYURU NO:2025/28
Konu : 5549 sayılı Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi Hakkında Kanun’un avukatları yükümlü kapsamına alan 2. maddesine ilişkin MASAK online sistemi hakkında bilgilendirme.
İlgi a: Birliğimizin 06.04.2021 günlü 2021/17 sayılı duyurusu
İlgi b: Birliğimizin 03.04.2024 günlü 2024/26 sayılı duyurusu
İlgi (a)’da kayıtlı duyurumuzda 5549 sayılı Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi Hakkında Kanun’un 27.12.2020 tarihli ve 7262 sayılı Kanun’un 20. maddesiyle değişik 2. maddesinin d fıkrasında “9/3/1969 tarihli ve 1136 sayılı Avukatlık Kanununun 35 inci maddesinin birinci fıkrası ile alternatif uyuşmazlık çözüm yolları kapsamında ifa edilen mesleki çalışmalar nedeniyle edinilen bilgiler hariç olmak üzere, taşınmaz alım satımı, sınırlı ayni hak kurulması ve kaldırılması, şirket, vakıf ve dernek kurulması, birleştirilmesi ile bunların idaresi, devredilmesi ve tasfiyesi işlerine ilişkin finansal işlemlerin gerçekleştirilmesi, banka, menkul kıymet ve her türlü hesaplar ile bu hesaplarda yer alan varlıkların idaresi işleriyle sınırlı olmak üzere serbest avukatlar” yükümlü olarak sayıldığı, Mali Suçları Araştırma Kurulu (MASAK)’ndan alınan yazıda FATF (Uluslararası Mali Eylem Görev Gücü) kriterleri ve tavsiyeleri kapsamında yükümlü kapsamına alınan meslektaşlarımızın “bu konuda bilgi sahibi olması, farkındalık kazandırılması amacı” ile avukatlara yönelik yükümlülük rehberi hazırlandığı ve hazırlanan rehberin bir örneğinin meslektaşlarımıza duyurulmak üzere barolara gönderildiği bildirilmişti.
İlgi (b)’de kayıtlı duyurumuzda ise 03.04.2024 tarihli 32509 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Anayasa Mahkemesinin 18.01.2024 tarih E.2021/28, K.2024/11 sayılı kararı ile yukarıda alıntılanan ibare ile başta şüpheli işlem bildirim yükümlülüğü olmak üzere getirilen yükümlülüklerin “ …avukatlık mesleğinin önemi ve adalet hizmetindeki rolü karşısında mesleklerinin icrası noktasında serbest avukatlara katlanamayacakları bir külfet yüklemekte olup kuralla özel hayata saygı hakkına getirilen sınırlamanın orantılı ve demokratik toplum düzeninin gereklerine uygun olmadığı anlaşılmıştır” gerekçesi ile Anayasa’nın 13. ve 20. maddelerine aykırılıktan iptal kararı verildiği ve meslektaşlarımıza duyurulmak üzere barolara gönderildiği bildirilmişti.
Yine Türkiye Barolar Birliğinin, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda görüşülen ve “Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi Hakkında Kanun”da değişiklikler içeren teklifin, ‘avukatlara Mali Suçları Araştırma Kurulu'na (MASAK) bilgi verme yükümlülüğü getirilmesini’ öngören 20. maddesine ilişkin değerlendirmesini, yasa teklifinin geneli ile ilgili görüşme bölümünde sunduğuna ilişkin duyuru 10.07.2024 tarihinde internet sitemizde yayımlanmıştı. Komisyon toplantısında Anayasa Mahkemesi'nin iptal kararı üzerine hazırlanan mevcut teklifin söz konusu iptal kararını karşılamadığı gibi avukatlık mesleğinin en temel niteliği olan bağımsızlığına aykırı olduğu, avukatların başta şüpheli işlem bildirimi olmak üzere müvekkilleri ile olan ilişkilerinden elde ettikleri bilgileri idareyle paylaşma yükümlülüğü altına alınmalarının, avukat müvekkil mahremiyetini etkileyebileceği ve bu yönüyle de özel hayata saygı hakkına yönelik sınırlama içerdiği değerlendirmesiyle Avukatlık Kanunu ve Türkiye Barolar Birliği Meslek Kuralları’nda yer alan ‘sır saklama yükümlülüğü’ ile ‘işin reddi zorunluluğuna’ ilişkin düzenlemeler açısından ortaya çıkabilecek sakıncalara dikkat çekilmişti. (https://www.barobirlik.org.tr/Haberler/tbmm-plan-ve-butce-komisyonunda-tbbnin-avukatlara-masaka-bilgi-verme-yukumlulugu-getiren-duzenl-84897)
26 Temmuz 2024 tarihli ve 32613 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 7521 sayılı Bazı Kanun Ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un 20. maddesiyle 5549 sayılı Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi Hakkında Kanunun 2. maddesinin birinci fıkrasının (d) bendine “spor kulüpleri” ibaresinden sonra gelmek üzere “ ,19/3/1969 tarihli ve 1136 sayılı Avukatlık Kanununun 35 inci maddesinin birinci ve üçüncü fıkrası ile alternatif uyuşmazlık çözüm yolları kapsamında yürütülen mesleki faaliyetler sırasında edinilen bilgiler hariç olmak, savunma hakkı ile hukuki dinlenilme hakkı bakımından diğer kanun hükümlerine aykırı olmamak ve yalnızca avukatların yapabileceği işlerle ilgili olarak 1136 sayılı Kanunun 36 ncı maddesi hükümleri saklı kalmak kaydıyla, taşınmaz alım satımı, sınırlı ayni hak kurulması ve kaldırılması, şirket, vakıf ve dernek kurulması, birleştirilmesi ile bunların idaresi, devredilmesi ve tasfiyesi işlerine ilişkin finansal işlemlerin gerçekleştirilmesi, banka, menkul kıymet ve her türlü hesaplar ile bu hesaplarda yer alan varlıkların idaresi işleriyle sınırlı olmak üzere serbest avukatlar” ibaresi eklenmiştir.
Eklenen ibare 25 Aralık 2024 tarihli ve 32763 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Suç Gelirlerinin Aklanmasının ve Terörün Finansmanının Önlenmesine Dair Tedbirler Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik’in 2. maddesiyle de, aynı Yönetmeliğin 4. maddesinin (ş) bendine işlenmiştir.
Böylelikle anılan düzenlemelerle avukatlara 1136 sayılı Avukatlık Kanunu’nun 35. maddesinin birinci ve üçüncü fıkrası ile alternatif uyuşmazlık çözüm yolları kapsamında yürütülen mesleki faaliyetler sırasında edinilen bilgiler ile savunma hakkı ile hukuki dinlenilme hakkı bakımından diğer kanun hükümlerine aykırı olmamak ve yalnızca avukatların yapabileceği işler hariç olmak ve bu işlerle ilgili olarak Kanun’un 36. maddesi sır saklama yükümlülüğü saklı kalmak üzere taşınmaz alım satımı, sınırlı ayni hak kurulması ve kaldırılması, şirket, vakıf ve dernek kurulması, birleştirilmesi ile bunların idaresi, devredilmesi ve tasfiyesi işlerine ilişkin finansal işlemlerin gerçekleştirilmesi, banka, menkul kıymet ve her türlü hesaplar ile bu hesaplarda yer alan varlıkların idaresi işleriyle sınırlı olmak üzere yükümlülük getirilmiştir.
Yükümlüler arasında sayılan avukat meslektaşlarımızın duyurumuz ekinde mevcut MASAK’tan gönderilen yazıda, yazıya ekli kılavuzlar uyarınca MASAK Online sistemine kayıt olmaları ve şüpheli işlem bildirimlerini elektronik ortamda göndermelerinin gereği ve önemi bildirildiğinden, meslektaşlarımızın konuya ilişkin bilgilendirilmesi zorunluluğu doğmuştur.
MASAK Online Başvuru Kılavuzu ve Şüpheli İşlem Bildirimi Kılavuzunun birer örneğini bilgilerinize sunar, Baronuz mensubu meslektaşlarımıza duyurulmasını dilerim.
Saygılarımla.
Avukat R. Erinç SAĞKAN
Türkiye Barolar Birliği
Başkanı
Eki :
Online Başvuru Kılavuzu
Şüpheli İşlem Bildirimi Kılavuzu
