HUKUK DEVLETİNİN MİLADI: 3 MART 1924

TÜRKİYE Cumhuriyeti, meşruiyetini TÜRKİYE Büyük Millet Meclis’inden alan eşsiz bir hukuk devriminin eseridir.  

Saltanatın kaldırılmasını ve Cumhuriyet’in ilanını takiben, 3 Mart 1924 tarihinde TÜRKİYE Büyük Millet Meclisi’nde kabul edilen üç yasa, Cumhuriyet’in pusulası niteliğindedir.

Bu üç yasa demokratik, laik, sosyal hukuk devletinin temellerini oluşturur. Başta Medeni kanun olmak üzere devrim kanunları bu temel üzerine inşa edilmiştir.

3 Mart 1924 tarihinde çıkarılan ilk yasa ile Şer'iye mahkemeleri kaldırılarak, insan haklarına saygılı, bağımsız ve tarafsız bir yargı hedeflenmiştir. 

Dini inanç ve ibadetlerin yürütülmesi için Diyanet İşleri Başkanlığının kurulmasını öngörülürken, Genelkurmay bir bakanlık olarak değil başkanlık olarak düzenlenmiştir. TBMM’ye sunulan tasarının gerekçesinde; “Din ve ordunun siyasal akımlarla ilgili olması birçok bakımdan sakınca taşımaktadır. Bu gerçek, bütün uygar uluslar ve hükümetler tarafından prensip olarak kabul edilmiştir” tespitine yer verilmiştir.

Aynı gün çıkarılan ikinci kanun, Tevhid-i Tedrisat yani öğrenim Birliği Kanunu’dur. Kanunla; TÜRKİYE’deki bütün ilim ve öğretim kurumları, Milli Eğitim Bakanlığına bağlanmış, kız çocuklarına erkek çocuklarıyla eşit eğitim imkanı sağlanmış, bilimsel eğitimin yolu açılmıştır.

üçüncü kanun ile de hilafet kaldırılarak, laiklik ilkesinin temeli atılmıştır. 

TÜRKİYE Cumhuriyeti’nin varlığını, bütünlüğünü korumamızda taşıyıcı rol üstlenen, hukuk devletinin miladı olan bu üç yasa değişikliğinin 97. yılını kutluyoruz.

TÜRKİYE Barolar Birliği