Kadınların Adalete Erişim Hakkına Yönelik Müdahaleler Hukuka Aykırıdır; Sessiz Kalmayacağız!
Van Büyükşehir Belediyesi’ne atanan kayyum tarafından, Van Barosu Kadın Hakları Merkezi ile yürürlükte olan adli yardım protokolünün hiçbir hukuki gerekçe gösterilmeksizin feshedilmesi; kadınların adalete erişim hakkını, yaşam hakkını ve şiddetten korunma hakkını ihlal eden açık bir idari keyfiyet örneğidir.
Söz konusu protokol, 1136 sayılı Avukatlık Kanunu’nun barolara yüklediği kamusal hizmet sorumluluğu kapsamında; şiddete maruz kalan kadınların ücretsiz hukuki yardım alabilmesini, başvuru süreçlerinde desteklenmesini ve adli mercilere erişiminin kolaylaştırılmasını hedeflemektedir. Bu protokolün tek taraflı ve gerekçesiz iptali, Anayasa’nın 10. maddesinde düzenlenen eşitlik ilkesi, 36. maddesinde güvence altına alınan hak arama özgürlüğü ve 90. madde uyarınca taraf olduğumuz uluslararası sözleşmelerle koruma altına alınan kadına yönelik şiddetle mücadele yükümlülüğü ile açıkça çelişmektedir.
İdarenin işlem ve eylemleri, hukuk devleti ilkesine uygun olarak şeffaf, gerekçeli ve kamu yararına dayanmak zorundadır. Bu kapsamda, kadınların şiddet karşısında hukuki korumaya erişimini sağlayan bir protokolün feshi, yalnızca bir idari işlem değil, hak temelli bir kamu hizmetinin ortadan kaldırılmasıdır. Bu durum aynı zamanda, 6284 sayılı Kanun’un etkin uygulanmasına yönelik yükümlülüklerin ihlalidir.
Şiddete karşı yaşam hattı niteliğinde olan bu protokol, özellikle kadınların hukuki temsil ve destek haklarını kullanabilmesini mümkün kılmakta; failin değil mağdurun güçlendirilmesini esas almaktadır. Protokolün kaldırılması, kadınların adalet mekanizmalarına erişimini dolaylı değil doğrudan bir şekilde engellemektedir.
Kadınların yaşamı ve temel hakları, halk iradesi yok sayılarak seçilmiş belediye yönetiminin yerine atanan kayyumun gerekçesiz ve denetime kapalı kararlarına bağlı hale getirilemez; bu durum hukuk devleti ilkesine aykırıdır. Kadınların anayasal hakları, siyasal tercihlere göre şekillenen idari tasarruflara tabi kılınamaz. Kamu makamları, adalete erişimi kolaylaştırmakla yükümlüyken, bu hakkın önüne engel koyamaz.
Bizler, kadınların adalete erişim hakkını savunmaktan, hukuki güvenliğin ve toplumsal cinsiyet eşitliğinin sağlanması için mücadele etmekten geri durmayacağız.
Van Barosu Kadın Hakları Merkezi ile yapılan adli yardım protokolü derhal yeniden yürürlüğe konmalı; kadınların adalete erişimini engelleyen hukuka aykırı tüm işlemler iptal edilmelidir.
Kadınların adalete erişim hakkı hiçbir koşulda ertelenemez, engellenemez!
Türkiye Barolar Birliği Kadın Hukuku Komisyonu (TÜBAKKOM)
