TBB Çevre ve Kent Hukuku Komisyonu’ndan TBMM İklim Araştırma Komisyonu’na “İklimin Hukuku” Sunumu

25 Şubat 2021’de TBMM bünyesinde “İklim Değişikliğinin En Aza İndirilmesi, Kuraklıkla Mücadele ve Su Kaynaklarının Verimli Kullanılması İçin Alınması Gereken Tedbirlerin Belirlenmesi” amacıyla kurulan ve ilk toplantısını 31 Mart 2021 tarihinde yapan Meclis Araştırma Komisyonu’nun 01.06.2021 Salı günü yapılan 14.toplantısında, TÜRKİYE Barolar Birliği (TBB) çevre ve Kent Hukuku Komisyonu Başkanı Avukat Gökhan Candoğan tarafından “İklimin Hukuku” başlığı ile sunum yapıldı.

T.C. çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum tarafından 08.01.2021 tarihinde yapılan bir açıklamada “ iklim değişikliği ile ilgili mücadele kapsamında eylem planlarımızı açıkladık. İnşallah Meclisimiz ile İklim Kanunu'nu ilk yarı yılda hazırlayıp yine şehirlerimizdeki etkilerini en aza indirecek, çevremizi, doğamızı koruyacak adımları da atacağız.” denilmesi üzerine, çevre ve Kent Hukuku Komisyonu’nun kanun hazırlık çalışmalarına katılma isteği Bakanlık’a iletilmiştir. Bakanlık tarafından, yapılan çalışmaların TBMM’ye aktarıldığının bildirilmesi üzerine de kurulan araştırma komisyonu çalışmalarına katılma isteği iletilmiş ve Komisyon’un bu isteği kabul edilmiştir.
Komisyon Başkanı Avukat Gökhan Candoğan tarafından “İklimin Hukuku” başlığıyla yapılan sunumda, Komisyon çalışmaları ile ortaya çıkan tablonun, çözüme yönelik umut vadettiği, toplumun tüm kesimlerinin iklim değişikliğinin varlığı konusunda bir mutabakat içinde olmasının iyi bir başlangıç noktası oluşturduğu, bu süreci daha doğru bir şekilde yönetebilmek için bahsi geçen İklim Değişikliği Kanunu’nun ivedilikle yürürlüğe konulmasının büyük önem taşıdığı, belirtilmiştir.

Sunumda; Avrupa Yeşil Düzeni kapsamında 2021 yılında uygulama geçmesi beklenen “Sınırda Karbon Düzenlemesi” ile AB sınırından giren ithal ürünlerin karbon yoğunluğuna bağlı olarak vergilendirileceği, TÜRKİYE’nin en büyük ihraç noktası olan AB’de yürürlüğe girecek bu düzenlemeden doğrudan etkileneceği, bu nedenle ülkemizde bir İklim Kanunu ve bunun içinde emisyon ticareti sistemi (ETS) gibi bir çözüm mekanizması tesis edilmediği taktirde, AB düzenlemelerine bağlı kalınacağı, istesek de istemesek de, Paris Anlaşması’na taraf olsak da olmasak da bu sürecin yaşanacağı, bu nedenle kendi istek, irade ve koşullarımızla süreci yönetebilmek için mutlaka bir yasal düzenleme yapılması gerektiği, vurgulanmıştır.

Bakanlık tarafından hazırlanan Kanun taslağına erişim mümkün olamasa da, Karbon Piyasasına Hazırlık Ortaklığı (PMR) tarafından hazırlanan ve erişime açık taslak üzerinden değerlendirme yapılmasının mümkün olduğunu belirten Candoğan, AB İklim Kanunu’ndan esinlenen taslak ile karar organı olarak Cumhurbaşkanlığı’na bağlı “İklim Değişikliği ve Hava Yönetimi Koordinasyon Kurulu” oluşturulduğunu, bu kurula danışmanlık yapacak “Danışma Kurulu” ve iki alt Komite belirlendiğini, Kurul’ların oluşumunda katılımcılık konusunda ciddi eksiklikler olduğunu, TÜRKİYE Barolar Birliği dahil hiçbir hukuk kurumuna ve işçi sendikasına yer verilmezken, bütün işveren örgütlerinin Kurul’da yer aldığını, bu haliyle oluşacak kurulların istenen amaca hizmet edemeyeceğini ifade etmiştir.

Bu anlamda fazlasıyla çeviri bir metin niteliği taşıyan, belirsizlikler ve uyumsuzluklar içeren taslağın yüksek yargı temsilcileri, akademisyenler ve TBB’nin içinde bulunduğu bir hukukçu grubu tarafından ele alınması ve nihai halinin de zaman geçirmeksizin TBMM’ye sunulması gerektiği, yanı sıra hukuk fakülteleri bünyesinde mutlaka çevre hukuku kürsüsü kurulması, doçentlik bilim alanları listesinde çevre hukukuna yer verilmesi, TÜRKİYE’nin bu alandaki yetişmiş insan gücü eksikliğinin hızla giderilmesi, TBB tarafından YöK’e yapılan ve halen üniversitelerarası Kurul önünde olan sürece destek olunması, uluslararası camiadan kopmamak ve içinde bulunduğumuz açıklanması güç durumunda kurtulmak için Paris İklim Anlaşması’nın onaylanması ve daha somut, daha iddialı hedefler belirlenmesi önerileri yapılan sunum sonrasında TBMM Komisyonu Başkan ve üyelerinin soruları cevaplandırılmıştır (sunumu içerir 01.06.2021 tarihli tutanak ektedir).

TBB çevre ve Kent Hukuku Komisyonu iklim değişikliği kanunu ile ilgili hazırlıklarını sürdürecek olup, TÜRKİYE’nin ihtiyaç duyduğu yasal düzenlemenin yürürlüğe konulması için elimizden gelen her tür çaba gösterilecektir.

Sunum tutanağını görüntülemek için tıklayınız