TÜRK MİLLETİ 100 YIL ÖNCE SİVAS’TAN DÜNYAYA SESLENMİŞTİ “MANDA VE HİMAYE KABUL EDİLEMEZ”
Emperyalist işgale karşı ilk manifesto Amasya Genelgesi idi. ülke bütünlüğünün ve ulusun geleceğinin tehlikede olduğuna dikkat çekildikten sonra, kurtuluşun milletin azim ve kararı ile sağlanabileceğinin altı çiziliyor, en kısa zamanda Sivas’ta, halkın seçeceği temsilcilerle, kurtuluş çarelerinin aranacağı ve yol haritasının çizileceği bir toplantı çağrısı yapılıyordu.
23 Temmuz - 7 Ağustos 1919 tarihleri arasında yapılan Erzurum Kongresi, ülkenin genelini kapsayacak Sivas Kongresi’nin ön hazırlığı olarak okunmalıdır. Erzurum Kongresi, ülkenin genelini kapsayacak ve bölgesellikten merkezileşmeye yönelecek Sivas Kongresi’ne geçişin sağlanmasında önemli deneyimler kazandırmıştır.
4 -11 Eylül 1919 tarihleri arasında gerçekleşen Sivas Kongresi, 23 Nisan 1920’de Ankara’da toplanacak Büyük Millet Meclisi’nin ön hazırlığı olarak değerlendirilmelidir. İngiliz işbirlikçisi Damat Ferit Hükümetinin bütün engelleme çabalarına karşın Sivas Kongresi, yurdun değişik yörelerinden gelen 38 delegenin katılımıyla gerçekleşmiştir.
Sivas Kongresi’nde en çok tartışılan konulardan biri de ABD mandası altına girme konusundaki öneriler üzerine yapılmıştır. Bazı delegeler, ülkenin işgal ve parçalanmaktan kurtulması ve varlığını sürdürebilmesi için güçlü bir devletin vesayetini kabullenmek anlamına gelen mandayı savunmuşlar ve ABD mandasının kabulünde ısrar etmişlerdir.
Sekiz gün süren kongrede alınan kararlar, aynı zamanda yeni bir devletin kuruluş ilkeleridir. Milli sınırlar içinde vatanın bir bütün olduğunun vurgulanması, manda ve himayenin kesin olarak reddi, mücadele örgütlerinin yerellikten merkezileşmeye yönelmesi, 23 Nisan 1920’de Ankara’da TBMM’nin açılışına kadar görev üstlenecek olan Heyet-i Temsiliye’nin oluşturulması ve Başkanlığına Mustafa Kemal Paşa’nın seçilmesi, baştan sona hukuk meşruiyeti içinde gerçekleşmiştir.
Türk Milleti’nin özgürlük ve bağımsızlık mücadelesinin, Mustafa Kemal Paşa öncülüğünde kurumsallaştığı ve yeni devletin temellerinin atıldığı Sivas Kongresi’nin 100. yılında; “MANDA VE HİMAYE KABUL EDİLEMEZ” diyerek özgürlük yolunu açan kurtuluş ve kuruluş mücadelesinin kahramanlarını saygıyla anıyoruz.
TÜRKİYE Barolar Birliği
