Yeni Kanunlar Tanıtım Toplantıları

Türkiye Barolar Birliği Yönetim Kurulu’nun 3-4 Şubat 2011 ve 11 sayılı kararı doğrultusunda düzenlenmekte olan Hukuk Muhakemeleri Kanunu ve Türk Borçlar Kanunu Tanıtım Toplantıları çerçevesinde 1 Şubat 2011 – 1 Haziran 2012 tarihleri arasında toplam 40 toplantı düzenlenmiştir. 40 toplantının 17’si Hukuk Muhakemeleri Kanunu ve 23’ü Türk Borçlar Kanunu hususlarında düzenlenmiştir.

1. Faaliyet Gerçekleştirilen İller ve Katılım Sayıları

Tanıtım toplantıları projesi çerçevesinde 1 Haziran 2012 tarihi itibariyle 33 ilde etkinlik düzenlenmiş olup Çanakkale, Mersin, Şanlıurfa, Hatay, Konya, Erzincan ve Bursa’da ikişer etkinlik düzenlenmiştir. Faaliyetler kapsamında katılımcılardan imza alınmış olup söz konusu imzalar doğrultusunda toplam 6210 Avukat ve Hâkimin toplantılara katıldığı görülmektedir.

1.1. Hukuk Muhakemeleri Kanunu Tanıtım Toplantıları

Hukuk Muhakemeleri Kanunu Tanıtım Toplantıları çerçevesinde gerçekleştirilen 17 toplantıya 3252 kişi katılmış olup katılımların illere göre dağılımı Tablo 1’de gösterilmektedir.

(TABLO 1)

1.2. Türk Borçlar Kanunu Tanıtım Toplantıları

Türk Borçlar Kanunu Tanıtım Toplantıları çerçevesinde gerçekleştirilen 23 toplantıya 1.866 kişi katılmış olup katılımların illere göre dağılımı Tablo 2 de görüldüğü gibidir.

(TABLO 2)

2. Panelistlere İlişkin Değerlendirmeler:

2.1. Hukuk Muhakemeleri Kanunu Tanıtım Toplantılarına Katılımlar

1. Türk Borçlar Kanunu Tanıtım Toplantılarına Katılımlar

3. Katılımcıların Yönelimlerine

Birliğimiz tarafından TBK ve HMK tanıtımları kapsamlarında düzenlenen toplantılarda avukatların yenilenen kanunlar hakkındaki değerlendirmelerinin alınabilmesi amacı ile değerlendirme formları dağıtılmış ve toplam 1700 kişi bu formları doldurarak tarafımıza iletmiştir. Söz konusu formlar teker teker incelenerek meslektaşlarımızın yönelimleri belirlenmeye çalışılmıştır.

3.1. Hukuk Muhakemeleri Kanunu Toplantıları Kapsamında Elde Edilen Veriler

Toplantılara katılan avukatların 885’i kendilerine dağıtılan değerlendirme formlarını doldurarak Birliğimize iletmişlerdir. Bu bağlamda HMK tanıtım toplantılarına katılan avukatların mesleki kıdeme göre dağılımları aşağıda yer almaktadır. (Grafik I)

GRAFİK I
Mesleki Kıdeme Göre Katılım Oranları

HMK ile ilgili olarak avukatlara yöneltilen sorulardan ilki kanunun dilinde gerçekleştirilen yenileştirme çabalarının meslektaşlarımız tarafından ne boyutta yeterli bulunduğunu ölçme amacı ile sorulan “Hukuk Muhakemeleri Kanununun dilinde gerçekleştirilen sadeleştirmelerin ve güncelleştirmelerin yeterli olduğunu düşünüyor musunuz?” sorusudur. (Tablo II)

GRAFİK II
“Hukuk Muhakemeleri Kanununun Dilinde Gerçekleştirilen Sadeleştirmelerin ve Güncelleştirmelerin Yeterli Olduğunu Düşünüyor Musunuz?”

Elde edilen veriler ışığında kanunun dilinde gerçekleştirilen sadeleştirme ve güncelleştirmenin avukatların %86 sı tarafından yeterli bulunduğu görülmektedir. Ancak kanunun yürürlüğe giriş tarihi itibariyle avukatların konuya bakış açısında bir değişim olduğu görülmektedir.

Aşağıda yer alan Grafik III ve Grafik IV’ ten de anlaşılacağı üzere kanunun yürürlülüğe giriş tarihinden sonra gerçekleştirilen tanıtım toplantılarında avukatların % 24’ü kanunun dilinde gerçekleştirilen sadeleştirme ve güncelleştirmelerin yetersiz olduğu yönünde görüş bildirmiş %2’si ise bu konuda kararsız kalmıştır. Söz konusu oranlar kanunun yürürlüğe giriş tarihinden önce düzenlenen toplantılarda elde edilen verilerin tam olarak 2 katı durumundadır.

GRAFİK III
Soruya kanunun yürürlüğe giriş tarihinden önce verilen cevapların oranları

GRAFİK IV
Soruya kanunun yürürlüğe giriş tarihinden sonra verilen cevapların oranları

Hukuk Muhakemeleri Kanunu tanıtım toplantıları değerlendirme formlarında avukatlara yöneltilen sorulardan ikincisi ise “Hukuk Muhakemeleri Kanun’unun getirdiği yeni kurumların mevzuat ve uygulama açısından yeterli olduğunu düşünüyor musunuz?” dur.

Tüm veriler değerlendirildiğinde söz konusu soruya avukatların %54’ünün evet %40’ının hayır cevabını verdiği ve %6’sının kararsız kaldığı görülmüştür.

GRAFİK V
“Hukuk Muhakemeleri Kanun’unun Getirdiği Yeni Kurumların Mevzuat ve Uygulama Açısından Yeterli Olduğunu Düşünüyor musunuz?”

Yürürlülük tarihi açısından bu soruya verilen cevapların incelenmesi durumunda ise aşağıda yer alan VI ve VII sayılı tablolarda da görüleceği gibi soruya verilen hayır cevabı oranı %68 gibi önemli bir orana ulaşmaktadır.

GRAFİK VI
Soruya kanunun yürürlüğe giriş tarihinden önce verilen cevapların oranları

GRAFİK VII
Soruya kanunun yürürlüğe giriş tarihinden sonra verilen cevapların oranları

Bu bağlamda avukatların Hukuk Muhakemeleri Kanununa bakış açılarının kanunun yürürlüğe girişi ile birlikte önemli ölçüde değiştiği söylenebilir.

IV. TÜRK BORÇLAR KANUNU’NA İLİŞKİN DEĞERLENDİRMELER

Toplantılara katılan avukatların 815’i kendilerine dağıtılan değerlendirme formlarını doldurarak Birliğimize iletmişlerdir. Bu bağlamda TBK tanıtım toplantılarına katılan avukatların mesleki kıdeme göre dağılımları aşağıda yer almaktadır. (Grafik IIX)

GRAFİK IIX
Mesleki Kıdeme Göre Katılım Oranları

TBK ile ilgili olarak avukatlara yöneltilen sorulardan ilki “Yeni Türk Borçlar Kanunu’nun dilinin yürürlükteki Borçlar Kanunu’na nazaran daha anlaşılır olduğunu düşünüyor musunuz?” sorusudur. (Grafik IX)

GRAFİK IX
“Yeni Türk Borçlar Kanunu’nun dilinin yürürlükteki Borçlar Kanunu’na nazaran daha anlaşılır olduğunu düşünüyor musunuz?”

Yukarıda yer alan grafikte de görüldüğü gibi, avukatların %90’ı gibi büyük bir oranı yeni TBK’nın eskisine göre daha anlaşılır olduğunu düşünmektedir.

TBK kapsamında avukatlara yöneltilen bir diğer soru ise “Yeni Türk Borçlar Kanunu’nun Getirdiği Yeni Kurumların Mevzuat ve Uygulama Açısından Yeterli ve Gerekli Oluğunu Düşünüyor musunuz?” sorusuna verilen cevapların oranları aşağıda (Grafik X) yer almaktadır.

GRAFİK X
Yeni Türk Borçlar Kanunu’nun Getirdiği Yeni Kurumların Mevzuat ve Uygulama Açısından Yeterli ve Gerekli Oluğunu Düşünüyor musunuz?

Gerçekleştirilen toplantılar süresince özellikle banka avukatları tarafından genel işlem koşulları ve kefalete ilişkin hükümlere yönelik eleştirilerde bulunulduğu ancak diğer avukatların büyük bir bölümünün bu hükümleri olumlu karşıladığı görülmüştür.